Ποια είναι η κατάλληλη ηλικία για λογοθεραπεία;
«Είναι νωρίς; Μήπως να περιμένουμε λίγο ακόμα;» – Αυτές είναι από τις πρώτες φράσεις που ακούω από γονείς που έρχονται για αξιολόγηση. Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει μία “μαγική” ηλικία που ξεκινά η λογοθεραπεία. Υπάρχει όμως η σωστή στιγμή: εκείνη που το παιδί χρειάζεται στήριξη για να επικοινωνήσει καλύτερα.
Από πότε μπορούμε να ζητήσουμε βοήθεια;
• Από τον πρώτο χρόνο ζωής: αν το παιδί δεν αντιδρά στους ήχους, δεν μιμείται ή δεν προσπαθεί να επικοινωνήσει με χειρονομίες.
• Στους 18 μήνες: αν δεν λέει καθόλου λέξεις ή χρησιμοποιεί λιγότερες από 10.
• Στα 2 χρόνια: αν το λεξιλόγιο παραμένει περιορισμένο ή δεν σχηματίζει απλές φράσεις. Η ομιλία είναι καταληπτή περίπου στο 50%
για μη εξοικειωμένο ακροατή. Αν δεν προσθέτει νέες λέξεις στο λεξιλόγιό του ή ήχους στο φωνολογικό του σύστημα με τον αναμενόμενο ρυθμό.
• Στα 3 χρόνια: αν η ομιλία δεν είναι κατανοητή στο περιβάλλον του ή δεν μπορεί να εκφράσει βασικές του ανάγκες. Η καταληπτότητα για μη εξοικειωμένο ακροατή φτάνει περίπου το 75%.
• Στα 4 χρόνια: η ομιλία πρέπει να είναι καταληπτή στο 100% για μη εξοικειωμένο ακροατή, με σύντομες απλές προτάσεις.
• Σε κάθε ηλικία: αν υπάρχει τραυλισμός, δυσκολία στην άρθρωση, αναπτυξιακή διαταραχή ή καθυστέρηση στην επικοινωνία.
Ερωτήσεις-κλειδιά για τον γονιό
Αν απαντάτε «ναι» σε κάποια από τις παρακάτω ερωτήσεις, τότε μια αξιολόγηση λογοθεραπείας μπορεί να σας δώσει πολύτιμες απαντήσεις:
• Έχει το παιδί μου αργήσει να πει τις πρώτες του λέξεις;
• Το καταλαβαίνουμε μόνο εμείς στο σπίτι;
• Δυσκολεύεται να συνδυάσει λέξεις σε προτάσεις;
• Αποφεύγει την επικοινωνία με συνομηλίκους;
• Μοιάζει να εκνευρίζεται επειδή δεν μπορεί να εκφραστεί;
Γιατί η πρώιμη παρέμβαση κάνει τη διαφορά
Η γλώσσα αναπτύσσεται με ραγδαίο ρυθμό τα πρώτα χρόνια της ζωής. Όσο νωρίτερα εντοπιστούν οι δυσκολίες, τόσο πιο γρήγορα το παιδί μαθαίνει να χρησιμοποιεί εργαλεία επικοινωνίας και να αλληλεπιδρά με συνομήλικους.
Η πρώιμη παρέμβαση βοηθά επίσης στο να ενισχυθεί η αυτοπεποίθηση του παιδιού, μειώνοντας την απογοήτευση που μπορεί να νιώσει όταν δεν καταφέρνει να επικοινωνήσει όπως οι συνομήλικοι.
Ένα μήνυμα προς τους γονείς
Δεν υπάρχει λόγος να μένετε με ερωτηματικά. Σήμερα, πολλοί εξειδικευμένοι χώροι προσφέρουν δωρεάν αξιολόγηση. Η έγκαιρη ενημέρωση και η σαφής εικόνα που δίνει η αξιολόγηση βοηθούν το παιδί να αναπτύσσεται πιο άνετα στην ομιλία και σε άλλους τομείς. Ο γονιός αποκτά ξεκάθαρη εικόνα και μπορεί να στηρίξει το παιδί με αυτοπεποίθηση.
Η αξιολόγηση δεν είναι δέσμευση· είναι ένα βήμα γνώσης. Και το πιο σημαντικό δώρο που μπορείτε να κάνετε στο παιδί σας είναι να του δώσετε τρόπους να ακουστεί, μέσα από λέξεις, ήχους… και παιχνίδι.